Wat jij kunt leren van de ontwikkelingsgerichte zorg op de NICU

Wat is het spannend om je (veel) te vroeg geboren baby te zien liggen in een couveuse. Hij of zij is nog zo kwetsbaar. Zomaar je kindje vasthouden of soms zelfs alleen al aanraken is er nog niet bij. Dat maakt je onzeker. Om die onzekerheid weg te nemen, word je in het ziekenhuis heel goed begeleid. Die aanpak is onderdeel van wat ze noemen: ontwikkelingsgerichte zorg.

Daphne Verkerk-ten Kroode, kinderfysiotherapeut in het Tergooi ziekenhuis, ziet te vroeg of te klein geboren baby’s als zij in de couveuse liggen en volgt hen in hun ontwikkeling tot zij 3,5 jaar oud zijn. Daphne: “Voor ik zelf moeder werd, dacht ik het te snappen maar nu ik zelf een kind heb, snap ik die onzekerheid en soms angst nog veel beter. Om ouders een hart onder de riem te steken, benadruk ik altijd wat ik als professional zie als ik naar hun kindje kijk. Ik zie namelijk dat een kind in korte tijd ontzettend veel heeft geleerd. Het kan zichzelf warm houden bijvoorbeeld, zelfstandig ademhalen, het opent zijn of haar ogen als de ouders in de buurt zijn en soms kan het kind zelfs al drinken. Ik benadruk de dingen die goed gaan, dat geeft houvast.”

Ontwikkelingsgerichte zorg op de NICU

De verpleegkundigen en fysiotherapeuten op de IC neonatologie (NICU) in een academisch ziekenhuis of couveuseafdeling in een regioziekenhuis, staan aan de basis van deze ontwikkelingsgerichte zorg. Centraal staat de ondersteuning en bevordering van de ontwikkeling van je baby. Daarnaast steunen zij jou en laten je zien hoe je er het beste kunt zijn voor je kindje. Tot slot proberen zij de stress rondom de couveuse te verkleinen.

Prikkels leren doseren

Of het nu gaat om een onderzoek, voeden of knuffelen met je baby, alles wat je nu onderneemt met of vlakbij je baby is een prikkel. Op een dag krijgt een te vroeg geboren baby heel veel prikkels te verwerken waar zijn of haar hersenen nog eigenlijk helemaal niet aan toe zijn. Daphne: “Ik laat ouders zien hoe je prikkels kunt doseren. Hoe beter je als ouder kunt zien wat je kind aangeeft, hoe beter je daarop kunt inspelen. Zo werk je samen op een gezonde manier aan de hersenontwikkeling van je zoon of dochter.”

Hoe doe je dat dan, prikkels doseren?

• Aanraken – het begint al bij de aanraking. Hoewel je kindje jouw warme hand als veilig en bemoedigend ervaart, is het tegelijkertijd een hele grote prikkel. Leg daarom je hand op het hoofdje of de rug. Laat hem daar stil liggen en ga niet over tot kriebelen of strelen. Dat zijn namelijk nog meer prikkels die allemaal moeten worden verwerkt. Dit geldt ook wanneer je buidelt. Jouw geur, hartslag en warme omhelzing zijn al meer dan genoeg. Friemel dus nog even niet met die kleine handjes.
• Niet te veel stemmen – probeer niet (te veel) te praten met iemand anders (je partner of een verpleegkundige) terwijl er tegelijkertijd iets anders gebeurt, bijvoorbeeld het verschonen van een luier. Dat zijn heel veel signalen die van meerdere kanten rondom de couveuse op je kindje worden afgevuurd. Beperk je tot één ding tegelijk. Je verschoont een luier, het gesprek kan wellicht nog even wachten. Dit geldt ook wanneer je buidelt. Doe zelf ook even je ogen dicht of luister naar muziek op je koptelefoon. Praten kan later ook nog.
• Houd het rustig – Let op kleppende vuilnisemmers, geritsel van plastic tassen of vuilniszakken, een mobiele telefoon die afgaat, iemand die met een stoel schuift of tegen de couveuse botst, een tas die valt of het hard neerleggen van spullen op het nachtkastje naast de couveuse. Je baby hoort alles en is nog erg schrikachtig. Houd het rustig.
• Kijk naar je kind – als het te veel wordt, dan laat je kind dat merken. Je baby zal zijn of haar hoofd afwenden als jouw aanwezigheid even moet worden verwerkt. Of je zult zijn of haar handje omhoog zien gaan, het vuistje opent zich en de vingers strekken zich uit. Een universeel en heel herkenbaar teken: stop, hou op.
• Bewaak de grenzen van je kind – het ziekenhuis werkt met een duidelijk ritme. Op vaste tijden wordt er gevoed en gebadderd. Tussendoor doen artsen hun ronde, wordt er bloed geprikt of is een medische ingreep nodig. Als je binnenkomt, vraag dan even wat er is gebeurd toen je er niet was en wat er voor de rest van de dag op het programma staat. Stem daar jouw plannen op af. Bloedprikken, uitkleden en in bad, aankleden, buidelen en daarna ook nog even voor het eerst een fles proberen: dat kan veel te veel zijn. Alleen jij kunt de grenzen van je kindje echt goed bewaken. Trek aan de bel als je vermoed dat het teveel is en probeer samen met de verpleging voldoende rust in te plannen. Morgen is er weer een dag.

Wil je meer weten? Dan is dit boek een aanrader: Zorgen voor je baby op de couveuseafdeling.

Jouw rol als ouder

Ook al ben je niet dag en nacht bij je kind in het ziekenhuis, er is niemand zo belangrijk als jij. En daarom maak je als ouder ook onderdeel uit van de ontwikkelingsgerichte zorg aanpak van de afdeling waar je kindje verblijft.

Daphne: “Alle verpleegkundigen, artsen en therapeuten kunnen nog zo lief zijn en nog zo goed voor je kindje zorgen, maar jij als ouder bent het allerbelangrijkste voor je kind. Jij buidelt en knuffelt. En alleen jij kan liefde geven die een ander nooit kan evenaren. Het maakt je kindje rustiger en het voelt zich geborgen. Ook dat draagt positief bij aan zijn of haar gezondheid en ontwikkeling.”

Mama van een prematuur

Ligt je kind nu in het ziekenhuis of ben je net thuis na een periode op de couveuse-afdeling? Dan is dit online programma mischien iets voor jou: mama van een prematuur. Hierin vind je een online plek waarin je in je eigen tempo alvast start met verwerken. In het 6 thema’s hebben we het over stress, aanvaarden, je energie bewaken en de rust terugvinden. Ik heb gezorgd voor heldere video’s, podcasts en fijne oefeningen – zoals het opstellen van een alternatief kraamplan – zodat je stress of angst de baas wordt. Volg het programma in je eigen tijd en tot slot is er een fijne online community op instagram waar je andere mama’s leert kennen die precies hetzelfde meemaken.

Ben je benieuwd naar de nazorg na vroeggeboorte? Lees dan ook: Welke medische nazorg kun je verwachten na vroeggeboorte?

—
Aan dit artikel werkte mee: Daphne Verkerk-ten Kroode, kinderfysiotherapeut in het Tergooi ziekenhuis, ziet te vroeg of te klein geboren baby’s als zij in de couveuse liggen en volgt hen in hun ontwikkeling tot zij 3,5 jaar oud zijn.

Foto: anders dan verwacht

—

Wil je niet instappen in een online programma maar nu 1 op 1 aan de slag met je verwerking? Laat dan je gegevens achter en dan plannen we een vrijblijvend kennismakingsgesprek in 👇

—

Foto: Anders dan verwacht

Met Anders dan verwacht maak ik je wegwijs in de wereld van de medische zwangerschap en het leven daarna op de afdeling IC neonatologie (NICU). Met betrouwbare informatie, support en een gezonde dosis zelfontwikkeling, verbintenis en erkenning vinden we samen de rust terug in een risicovolle zwangerschap. Wil je met iemand praten? Stuur mij dan een berichtje. Je kunt bij mij je verhaal kwijt en als je daar behoefte aan hebt, kijken we samen welke vervolgstappen jou vooruit kunnen helpen. Of volg mij op Instagram. Wil je een gastblog aanleveren, je expertise delen of adverteren? Stuur dan een mailtje. Ontdek je foutje of mis je iets op deze site? Laat het mij dan weten. Ik waardeer het heel erg als je meedenkt. Samen staan we sterker, toch?