Wat is HG

Iedereen herkent misselijkheid als zwangerschapskwaal nummer één. Dat is ook niet zo verwonderlijk aangezien in Nederland jaarlijks ruim 130.000 zwangere vrouwen te maken krijgen met enige vorm van zwangerschapsmisselijkheid. Als je dat afzet tegen het aantal bevallingen per jaar, dan komt het erop neer dat misselijkheid voorkomt in 80% van de zwangerschappen. Ruim 2% van deze vrouwen krijgt te maken met zeer ernstige zwangerschapsmisselijkheid en/of overgeven, ook wel hyperemesis gravidarum (HG) genoemd.

Wat is hyperemesis gravidarum oftewel HG?

Wanneer gaat zwangerschapsmisselijkheid over in HG? Ik vroeg het aan Suzan van Velthoven, algemeen bestuurslid van Stichting ZEHG, een stichting die zich inzet voor zwangere vrouwen die lijden aan zwangerschapsmisselijkheid en HG. Suzan: “Waar ‘normale’ zwangerschapsmisselijkheid ophoudt en ‘extreme’ zwangerschapsmisselijkheid ofwel HG begint, is moeilijk te zeggen. Als tijdens de zwangerschap de misselijkheid je leven zodanig gaat beïnvloeden dat je niet meer in staat bent om genoeg te kunnen eten en drinken en je bijvoorbeeld niet meer kunt werken of niet goed in staat bent het huishouden te doen of voor jezelf en/of je gezin te zorgen, dan spreken we over de zwangerschapsaandoening HG.”

Een droge en een natte variant

Misselijkheid resulteert niet altijd in overgeven. Er zijn dan ook twee varianten van HG:

• Droge variant – vrouwen ervaren vaak een brok in de keel en zijn 24 uur per dag misselijk. Eten is vaak niet goed mogelijk.
• Natte variant – vrouwen geven niet alleen in de ochtend een keer of twee over. Je moet bij HG eerder denken in termen van vele tientallen keren per dag overgeven.

In beide gevallen raakt een vrouw oververmoeid en liggen gewichtsverlies, ondervoeding en uitdroging op de loer. Soms is een ziekenhuisopname noodzakelijk of wordt zelfs abortus overwogen. Als je alles bij elkaar optelt wordt al snel duidelijk dat HG een potentieel levensbedreigende zwangerschapsaandoening is.

Symptomen

HG is voor iedere vrouw anders. Sommige vrouwen hebben er negen maanden lang last, anderen niet. Ook de symptomen verschillen. Over het algemeen vertellen deze vrouwen last te hebben van extreme misselijkheid, (extreem veel) overgeven, problemen met eten en drinken, speekselvloed, extreme vermoeidheid, brandend maagzuur, gevoeligheid voor geuren, licht en beweging en niet meer in staat zijn om de normale dagelijkse bezigheden uit te voeren.

Neem in elk geval contact op met je verloskundige of gynaecoloog als je één of meer van deze symptomen hebt, je:

• kunt (bijna) niets meer eten
• hebt 24 uur of meer niets meer kunnen drinken
• moet heel veel overgeven (meer dan 3 keer per dag)
• geeft gal of bloed over
• bent meer dan 5% van je lichaamsgewicht van voor de zwangerschap afgevallen
• plast (veel) minder en/of je urine is heel donker en ruikt sterk
• bent duizelig of valt zelfs flauw of je bent verward
• verliest vaak je evenwicht en je coördinatievermogen wordt slechter
• bent niet meer in staat te functioneren: je kunt niet meer staand douchen, de trap op en af gaan, werken of voor jezelf en je gezin zorgen

Maar bij weinigen bekend

Ernstige zwangerschapsmisselijkheid en de term HG zijn lang niet zo bekend. Juist daarom herkennen veel vrouwen de aandoening niet, denken ze dat het erbij hoort en heerst er vaak onbegrip bij familie, vrienden of een werkgever.

Suzan: “HG is vaak een ondergeschoven kindje binnen de gynaecologie en verloskunde. Alhoewel elke zwangere die lijdt aan en onder HG er eentje te veel is, komt HG relatief weinig voor bij zwangeren. Als je dat vergelijkt met aandoeningen zoals zwangerschapsdiabetes of een hoge bloeddruk, dan komen die aandoeningen veel vaker voor. Dat maakt een aandoening zoals HG ook veel minder ‘interessant’ om aan te pakken binnen de medische wereld met bijvoorbeeld grootse onderzoeken of protocollen. En ja, als er weinig prioriteit ligt bij of interesse is vanuit de medici, dan is het logisch dat zwangere vrouwen er niet bekend mee zijn.”

Inmiddels zijn er aanwijzingen gevonden voor een genetische link. Uit Noors onderzoek blijkt dat het risico op HG drie keer zo hoog is als je moeder HG heeft gehad toen zij in verwachting was van jou.

HG kan levensbedreigend zijn

Over de gevaren van HG voor moeder en kind zegt Suzan: “Na de diagnose HG, wordt 1 op de 100 tot 150 zwangere vrouwen opgenomen in het ziekenhuis. Niet alleen fysiek heeft deze aandoening een groot effect op de moeder, ook emotioneel gezien heeft HG grote invloed. Veel vrouwen kampen met een depressie of krijgen (later) last van schuldgevoelens.

Op de lange termijn kan HG ook effect hebben op de gezondheid van de moeder en haar baby(‘s). Zo zien we bij baby’s uit HG-zwangerschappen vaker een dysmatuur geboortegewicht en komt vroeggeboorte relatief vaak voor.

Naast de gevaren van HG zelf is het ook goed om aandacht te besteden aan de gevaren van het niet juist of niet bijtijds bieden van adequate zorg bij HG. Nog te vaak horen wij als stichting verhalen over abortus die gepleegd moest worden omdat er niet voldoende behandelmethoden werden aangeboden of omdat het gevaar voor de moeder inmiddels dusdanig was, dat abortus nog de enige optie was.”

Ik vermoed HG, wat nu?

Als je na het lezen van dit artikel denkt last van extreme zwangerschapsmisselijkheid te hebben, dan is het verstandig je vermoedens te bespreken met je verloskundige of gynaecoloog in het ziekenhuis.

Om je te helpen de juiste vragen te stellen, heeft Stichting ZEHG een HG voorbereidingsplan opgesteld. Hoewel dit plan is opgesteld voor vrouwen die een nieuwe zwangerschap met mogelijk weer HG aan (willen) gaan, kan het ook zeker helpen bij het in gesprek gaan met je zorgverlener op het moment dat je al zwanger bent. Ook deze HG flyer kan helpen.

Op dit moment is er nog geen landelijk protocol voor HG. Stichting ZEHG zet zich in om dit te veranderen. Suzan: “Zonder landelijk protocol zal elke zorgverlener op een andere manier omgaan met HG. Dat betekent dat je in één ziekenhuis bij de ene gynaecoloog bepaalde medicatie niet voorgeschreven krijgt, terwijl zijn of haar collega die medicatie wel voorschrijft. Dat kan en mag niet. Een landelijk protocol betekent gelijke kansen en een gelijke behandeling voor elke zwangere in Nederland die met HG te maken krijgt.”

Meer weten? Er is een documentaire gemaakt met de titel Sick Film die erg de moeite waard is.

Grip op je zwangerschap
Ben je nu zwanger en sta je onder controle van het ziekenhuis? Voel je je onzeker of gespannen tijdens je zwangerschap? Had je je deze periode anders voorgesteld en wil je je blij, hoopvol en verbonden voelen? Schrijf je dan nu in voor mijn gratis grip op je zwangerschap email counseling. Ik ontmoet je graag in je inbox.

–

Aan dit artikel werkte mee: Suzan van Velthoven, algemeen bestuurslid van Stichting ZEHG, een stichting die zich inzet voor zwangere vrouwen die lijden aan zwangerschapsmisselijkheid en HG. Stichting ZEHG is afhankelijk van donaties en giften. Wil jij vrouwen met ernstige zwangerschapsmisselijkheid een hart onder de riem steken?

Foto: Anders dan verwacht

Met Anders dan verwacht maak ik je wegwijs in de wereld van de medische zwangerschap en het leven daarna op de afdeling IC neonatologie (NICU). Met betrouwbare informatie, support en een gezonde dosis zelfontwikkeling, verbintenis en erkenning vinden we samen de rust terug in een risicovolle zwangerschap. Wil je met iemand praten? Stuur mij dan een berichtje. Je kunt bij mij je verhaal kwijt en als je daar behoefte aan hebt, kijken we samen welke vervolgstappen jou vooruit kunnen helpen. Of volg mij op Instagram en ontmoet in de comments andere vrouwen. Wil je een gastblog aanleveren, je expertise delen of adverteren? Stuur dan een mailtje. Ontdek je foutje of mis je iets op deze site? Laat het mij dan weten. Ik waardeer het heel erg als je meedenkt. Samen staan we sterker, toch?