Waarom angst soms afstompt

Angst werkt voor veel van ons remmend. Als we kijken naar wat de klinisch psycholoog Abraham Maslow beschreef in zijn piramide waarin hij de verschillende soorten behoeften van de mens in een rangschikt, dan is dat ook goed te verklaren.

Dat zit zo:

Aan de basis van onze behoeften staan onze lichamelijke behoeften. Denk aan zuurstof, voeding, onderdak, slaap etc. Als je jezelf in deze zaken kunt voorzien, kun je al snel een niveau hoger. Dit is de behoefte aan veiligheid. Dit kan van alles zijn, de veiligheid van inkomen bijvoorbeeld maar ook het niet voelen van angst. In dit artikel gaat het niet over bang zijn voor een spin of hoogtevrees. Het gaat over allesoverheersende aanhoudende angst omdat je zelf, je (ongeboren) baby of je toekomst op het spel staat. Dit type angst werkt remmend en je zult zien dat je niet naar een volgend behoefteniveau kunt.

En dat zijn sociale behoeften. Oftewel vriendschappen onderhouden, liefde voelen, ergens bij horen, vertrouwen geven en ontvangen. Voor mij is dit heel herkenbaar: bij allesoverheersende angst, maak ik mijn wereld kleiner. Ik kan even niet zo veel prikkels, mensen en meningen meer aan. Ik houd het bij mijzelf of een heel klein kringetje mensen die dichtbij staan. Ik distantieer mij van anderen en voel mij een eenling. “Iedereen is gezond zwanger, en ik ben dat niet… waarom overkomt alleen mij dit?” En dat terwijl er juist veel behoefte is aan verbondenheid.

Het volgende niveau is de behoefte aan erkenning en waardering en dit sluit ook aan op zelfvertrouwen. Ik weet niet hoe het met jou zit, maar als ik er doorheen zit, bijvoorbeeld wachtend in het ziekenhuis op de uitslagen van een bloedonderzoek. of wachtend tot de echoscopist een kloppend hartje naar voren tovert, dan is mijn zelfverzekerdheid ver te zoeken. En dat is ook niet zo gek. Niet alleen ben ik in een onbekende medische wereld terecht gekomen, ik ben ook nooit echt geland in het vorige niveau laat staan dat ik hier ben aangekomen.

Zou je alle stappen doorlopen, dan kom je uiteindelijk aan in het laatste niveau: zelfontplooiing. Oftewel zijn wie je bent door al je persoonlijkheid en mentale mogelijkheden te benutten. Hiervoor hebben mensen de verbondenheid met anderen nodig, en die ontbreekt (tijdelijk) nu je zo angstig bent.

Zo kan het dus zijn dat je je on top of the world voelt: je zit goed in je vel zit, je hebt een fijne baan, je onderhoudt een mooi sociaal netwerk, je krijgt waardering en dat maakt dat je zeker bent van je zaak. Je zit lekker in je vel en je ontwikkelt jezelf. En dan ineens gebeurt er iets waardoor je in één klap tijdelijk een aantal niveaus zakt. Gevolg: je sluit je af.

Lukt het niet die angst zelf te doorlopen en te zijn met die emotie, dan is de kans aanwezig dat je je langere tijd afsluit. Bij een volgend angstig moment zul daarna ook sneller geneigd zijn jezelf weer uit te schakelen. Dit werkte eerder immers ook. Soms heb je iemand nodig die je helpt ervaren wat te doen met die intense emotie die angst heet. Een counsellor, coach, maatschappelijk werker oftewel een zorgverlener kan je helpen je weer een beetje veilig te voelen in je nieuwe realiteit. waardoor je als vanzelf stapje voor stapje weer opklimt in de piramide van Maslow. Uiteindelijk zul je zien dat je – als je weer kunt ademhalen na deze periode – bent gegroeid.

—

Foto en afbeeldingen: Anders dan verwacht

Met Anders dan verwacht maak ik je wegwijs in de wereld van de medische zwangerschap en het leven daarna op de afdeling IC neonatologie (NICU). Met betrouwbare informatie, support en een gezonde dosis zelfontwikkeling, verbintenis en erkenning vinden we samen de rust terug in een risicovolle zwangerschap. Wil je met iemand praten? Stuur mij dan een berichtje. Je kunt bij mij je verhaal kwijt en als je daar behoefte aan hebt, kijken we samen welke vervolgstappen jou vooruit kunnen helpen. Of volg mij op Instagram. Wil je een gastblog aanleveren, je expertise delen of adverteren? Stuur dan een mailtje. Ontdek je foutje of mis je iets op deze site? Laat het mij dan weten. Ik waardeer het heel erg als je meedenkt. Samen staan we sterker, toch?