Van doemscenario naar een positieve mindset

Wie is er niet goed in: het verzinnen van doemscenario’s. Deze zwangerschap eindigt natuurlijk in een miskraam. Ik word nooit moeder. Ons kind wordt vast veel te vroeg geboren. Wij worden nooit goedgekeurd door de Raad voor de Kinderbescherming als adoptie- of pleegouders. Onze baby redt het niet op de NICU. En zo zijn er nog talloze voorbeelden te verzinnen. Kun je deze negatieve gedachten eigenlijk tegengaan?

Laat ik voorop stellen, ik ga lang niet altijd uit van het slechtste geval. In mijn werk ben ik heel zeker van mijn zaak. Ook weet ik dat mijn man, familie en vrienden achter mij staan en mij goed vinden zoals ik ben. Ik ga er van uit dat ik nieuwe dingen kan of in elk geval kan leren. Maar mijn kinderwens maakt mij onzeker. Het lukt maar niet. En als het me wél lukt, weet ik nu al dat ik iedere mijlpaal met angst en beven passeer.

Iedereen heeft doemscenario’s

Hoe zit dat toch met al die negatieve en onzekere gedachten? Ben ik daar dan alleen in? Nee zeker niet. Een korte rondvraag levert talloze doemscenario’s op die ik zelf ook had kunnen verzinnen.

“Toen ik zwanger was, kochten wij wekenlang niets voor onze zoon. Niet omdat we niet aan de kinderkamer wilden beginnen maar omdat we zo bang waren dat hij daar nooit zou slapen.” Is één van die voorbeelden. Ik kan het mij levendig voorstellen. De liefde die je voelt voor jullie toekomstige kind – gewenst of al onderweg – wordt overschaduwd door de gedachte: “wat als er iets misgaat?” Er kan ook zo veel misgaan, en je hebt het nu eenmaal niet zelf in de hand.

Angst kan je bevriezen en vertroebelt de werkelijkheid. Zo vertelde een lezeres met een grote kinderwens: “Ondanks de positieve ovulatietest en een echo bij de gynaecoloog die bevestigde dat het follikel er prachtig bij lag, durfde ik die ronde niet te hopen op een zwangerschap.” Ik snap het maar al te goed. Maar beredeneer ik de kansen van deze wensmoeder als buitenstaander, dan kan ik alleen maar concluderen dat deze ronde er rooskleurig uitziet. Het kan natuurlijk gewoon gelukt zijn.

Al die angst staat geluk in de weg

Wat je met al deze hersenspinsels probeert te doen is je voorbereiden op ongeluk. Je start alvast met verwerken van tegenslag. Het probleem is alleen: je kunt tegenslag niet op voorhand al verwerken. Je kunt er rekening mee houden en nadenken over een plan b, maar verwerken kun je het pas als het je overkomt.

Als jouw grootste angst uitkomt, is de realiteit heel anders dan je van te voren had bedacht. Dat ook beaamt deze moeder: “Ik was zo bang dat ons kind veel te vroeg geboren zou worden en zij het daarna niet zou redden. Die angst kwam uit. Ik had gedacht dat ik in een diep dal zou belanden. Dat was ook zo, maar ik stuitte ook op heel veel liefde en trots.”

Zomaar alle angst van tafel schuiven kan niet, het zit diep in je. Maar we kunnen wel een poging wagen om je meer te kunnen laten genieten van wat wel lukt. Zodat je met meer vertrouwen iedere stap zet op je weg naar het moederschap.

Gedachten voeden je gevoel

Ongegronde negatieve gedachten brengen je niets behalve een rotgevoel of angst. Ze maken onzeker en kunnen je verlammen – zeker als je de uitkomst niet zelf in de hand hebt, zoals bij een kinderwens.

Je mag het allemaal oprecht spannend vinden. Je mag verdrietig zijn of gefrustreerd. Deze gevoelens passen bij de situatie waarin je je bevindt. Maar pas op met negatieve gedachten die je gevoel voeden. Niet de situatie zelf maar het doemscenario of de overtuiging dat iets je niet gegund is bijvoorbeeld, levert dan stress op.

Gevoel en gedachten moet je dus eerst zien te scheiden. Voel je je rot omdat je een rotdag hebt (een oprecht gevoel) of omdat je nieuws hebt ontvangen dat roet in het eten gooit (feiten)? Of voel je je rot omdat je dingen bedenkt die niet met feiten kunnen worden onderbouwd (gedachten die je gevoel voeden)? Deze laatste categorie kun je maar beter leren tegenspreken.

Voorbeelden van verschillende type negatieve gedachten

• Negatieve toekomstvoorspellingen – ik word nooit moeder. Deze zwangerschap eindigt in een miskraam etc.
• Overtuiging – ik ben niet gemaakt voor het moederschap of ik kan niet zwanger worden (deze laatste gaat natuurlijk alleen op als er geen medisch bewijs is gevonden voor jullie vruchtbaarheidsproblemen).
• De gevolgen van een positieve actie – stel, je bent zwanger en je ziet een kinderwagen voor een zacht prijsje. Je koopt hem niet. Het voelt als de goden verzoeken, alsof jouw hoop en zelfverzekerdheid de toekomst negatief kunnen beïnvloeden.
• Jezelf verwijten – ik doe alles verkeerd: ik slik de verkeerde supplementen, eet ongezond, ben te dik en ik sta na de seks niet op mijn hoofd. Dom, zo word ik natuurlijk nooit zwanger.

Herken je jezelf in bovenstaande voorbeelden of kun je een andere negatieve gedachten en doemscenario’s bedenken? Wij dagen je uit er een aantal van op te schrijven.

Gedaan? Schrijf dan nu tegenover iedere negatieve gedachte een nieuwe. Eentje die klopt bij de feiten die je hebt. Bijvoorbeeld: ik ben deze maand vast niet zwanger. Feit: het is dag 20 in mijn cyclus, ik verwacht nog niet ongesteld te worden. Ik had een positieve ovulatietest en we hebben deze kans benut. Nieuwe gedachte: Ik weet nog niet of ik zwanger ben, dat merk ik pas als ik overtijd ben. Of misschien durf je hem wel nog positiever in te steken: “Ik ben misschien zwanger, ik weet het zeker als ik overtijd ben en een test doe.”

De oertijd werkt ons tegen

Helaas is het niet zo dat een enkele oefening als hierboven je brein voorgoed traint om dit soort doemscenario’s te pareren. Maar oefening baart kunst. Gaandeweg zul je er beter in worden en herken je je valkuilen steeds sneller.

Waarom is het zo moeilijk om negativiteit om te buigen? Het antwoord zit hem in onze voorouders. Ieder mens is geprogrammeerd om te zoeken naar het negatieve om ons heen. Juist dat hield ons in de oertijd in leven. We moesten namelijk kunnen vluchten als het tij zich keerde. Deze vluchtreactie was natuurlijk ooit heel handig. Maar nu, en zeker in het geval van een kinderwens, heb je er weinig aan. Wil je daar meer over weten? Bekijk dan eens deze TED-talk van Jodie Rogers:

Negatieve gedachten tegengaan

Wat staat je dus te toen? Ga de strijd aan met je eigen brein. Blijf kosten wat kost bij de feiten. Dat zijn je bewijzen. En hier zitten opvallend veel positieve of neutrale punten tussen. Schrijf ze op, herhaal ze als een mantra en weerleg hiermee iedere ongegronde negatieve gedachte. Zo zet je je geest open voor nieuwe positieve doelen. Voor meer vertrouwen in de toekomst.

—

Foto: Radu Florin via Unsplash

Met Anders dan verwacht maak ik je wegwijs in de wereld van de medische zwangerschap en het leven daarna op de afdeling IC neonatologie (NICU). Met betrouwbare informatie, support en een gezonde dosis zelfontwikkeling, verbintenis en erkenning vinden we samen de rust terug in een risicovolle zwangerschap. Wil je met iemand praten? Stuur mij dan een berichtje. Je kunt bij mij je verhaal kwijt en als je daar behoefte aan hebt, kijken we samen welke vervolgstappen jou vooruit kunnen helpen. Of volg mij op Instagram. Wil je een gastblog aanleveren, je expertise delen of adverteren? Stuur dan een mailtje. Ontdek je foutje of mis je iets op deze site? Laat het mij dan weten. Ik waardeer het heel erg als je meedenkt. Samen staan we sterker, toch?