De risico’s van een tweelingzwangerschap draag je samen

Een tweelingzwangerschap is bijzonder maar helemaal zorgeloos is deze zwangerschap niet. Wij spraken met Simone Goossens, gynaecoloog in het Maxima MC in Eindhoven. Zij vertelt over de begeleiding tijdens de zwangerschap en wijst je op het risico van een tweelingzwangerschap.

“Het is best zwaar voor je lijf om zwanger te zijn van een meerling. Het vraagt meer van je en de kans op vroeggeboorte is hoger. Dat is een feit. Ben je zwanger van een meerling, dan houden we je goed in de gaten. Gelukkig gaat het in de meeste gevallen gewoon goed.”

Waarom is een tweelingzwangerschap risicovol?

“Een tweelingzwangerschap vraagt meer van de moeder”, legt Simone uit. “Het is fysiek zwaarder om twee kinderen te voldragen dan één. Je lichaam doet haar uiterste best om twee kinderen te voorzien van voldoende voedingsstoffen. We zien dan ook dat vrouwen die een meerling verwachten meer kans hebben op zwangerschapssuiker, een hoge bloeddruk, bloedarmoede, zwangerschapsvergiftiging en een tekort aan ijzer of foliumzuur. Daarnaast is de kans op vroeggeboorte groter. En dat kan blijvende gevolgen hebben voor één of beide baby’s.

Doorverwijzing naar het ziekenhuis

Tijdens een vroege echo ontdekt de verloskundigenpraktijk dat er niet één maar twee hartjes kloppen. Is je zwangerschap nog heel pril, bijvoorbeeld een week of zes? Dan ziet de verloskundige het meestal nog even aan. Helaas is de kans groot dat in dit stadium slechts één van de twee embryo’s verder zal groeien.

Blijven de twee embryo’s netjes groeien, dan word je doorverwezen naar het ziekenhuis. De gynaecoloog wil doorgaans graag voordat je 13 weken zwanger bent weten om welk type tweeling het gaat. Simone ligt kort de verschillen toe en voegt daaraan toe: “hoe eerder we weten met welk type tweeling we te maken hebben, hoe beter. We stemmen daar onze monitoring op af.”

Type tweelingzwangerschappen

• Twee-eiig – Twee eicellen worden bevrucht en nestelen apart in. Beide embryo’s ontwikkelen ieder een eigen vruchtzak en placenta.
• Eeneiig met vroege splitsing – Een enkele eicel die bevrucht raakt, splitst zich al heel snel. Ook nu ontwikkelen beide embryo’s ieder een eigen vruchtzak en placenta.
• Eeneiig met latere splitsing – Door latere splitsing delen de baby’s één placenta. Wel ontwikkelen de baby’s zich in een eigen vruchtzak.
• Eeneiig met late splitsing – Splitst de bevruchte eicel nog later, dan delen de baby’s niet alleen de placenta, ze ontwikkelen zich ook nog eens in één vruchtzak. Het risico dat de navelstrengen in de knoop raken is groot, de kinderen worden dan ook bewust eerder gehaald. Dit scenario komt slechts in 1 procent van de eeneiige tweelingen voor.
• Voor de volledigheid voegt Simone ook nog de totstandkoming van een Siamese tweeling toe. “Wanneer dit het geval is, splitsen de cellen nog later.”

Simone: “Je kunt je voorstellen dat een gedeelde placenta en soms zelfs gedeelde vruchtzak, meer risico’s met zich meebrengen. Deze vrouwen zien we dan ook vaker. We houden de groei en ontwikkeling van beide baby’s nauwlettend in de gaten. Dat doen we door middel van echocontroles en zo nodig hartfilmpjes (CTG’s). Niet alleen de baby’s worden door ons gemonitord, het moet ook goed blijven gaan met de moeder. De complicaties die ik zoëven noemde willen we natuurlijk voor zijn of tijdig kunnen behandelen.”

Dat je wordt doorverwezen naar het ziekenhuis komt voor veel vrouwen als een verrassing. Marjolein maakte een tweelingzwangerschap mee en vertelt: “Tijdens de eerste echo kwamen we erachter dat ik in verwachting was van een tweeling. De echoscopist in onze verloskundigenpraktijk vertelde dat ze ons zou doorverwijzen naar het ziekenhuis. Daar was ik verbaasd over. Kon ik dan niet gewoon thuis bevallen? Nee, was het antwoord. Kort en bondig. Vanaf nu moesten we ons voor alle controles in het ziekenhuis melden. Ook de bevalling zou daar straks plaatsvinden.”

Van roze wolk naar realiteit

Dat er veel risico’s kleven aan een tweelingzwangerschap, beseffen de meeste vrouwen die Simone spreekt zich niet direct. Daarom deelt ze vrij snel veel informatie. Alles komt aan bod. De zwangerschap, de scenario’s rondom de bevalling en vroeggeboorte. Ook vertelt ze waar vrouwen zelf op moeten letten: “We zien deze vrouwen niet iedere dag. Als er iets wezenlijks verandert tijdens de zwangerschap, dan is de kans groot dat dat gebeurt tussen de afspraken door. Juist daar moeten aanstaande moeders alert op zijn. Als vrouwen direct beseffen waarom ze onder controle staan, is de kans groot dat ze snel aan de bel trekken als ze een verandering opmerken. Ze wimpelen het dan niet af met de gedachte dat de volgende afspraak toch al staat ingepland.”

Dat je na die eerste afspraak in het ziekenhuis direct met beide benen op de grond staat, bevestigt ook Marjolein: “Het bleek een eeneiige tweeling met een gedeelde placenta. Ik wist meteen: dit is wel echt anders. Ik voelde mij direct medisch. Tijdens de eerste afspraak in het ziekenhuis werden de risico’s van deze zwangerschap voor ons duidelijk. Het klonk allemaal zo heftig, ineens waren we bekend met termen als het Tweeling Transfusie Syndroom. Diezelfde avond las ik alles na op het internet. Ik schrok van de details die ik hier vond. Cijfers, overlevingskansen en een mogelijke laseroperatie in Leiden. Dat is niet niets.”

Werkwijze Maxima MC bij tweelingzwangerschap

Simone vertelt verder over de werkwijze in het Maxima MC. “Afhankelijk van de situatie (en het type tweelingzwangerschap), zien we deze zwangere vrouwen om de twee of vier weken. Onze gynaecologen doen zelf de echo’s en controle. We letten op moeder en kind en kijken naar veel meer dan alleen de groei van de baby’s. Een consult voor een tweelingzwangerschap duurt bij ons dan ook langer. Er is meer te bespreken. Niet alleen de risico’s komen aan bod, we praten ook over de geboorte van twee baby’s, over vroeggeboorte en tot slot hebben het we mogelijk ook nog over de ontwikkeling van beide kinderen. Het kan zijn dat we verschillen opmerken en dat we ons over de ene baby meer zorgen maken dan over de andere.

Gaandeweg kan het zijn dat er andere artsen aanhaken. Dat kan zijn omdat er complicaties optreden bij de moeder en/of de baby’s. Maar wij blijven altijd dicht in de buurt.”

Tweelingzwangerschap en vroeggeboorte

Veel tweelingen worden te vroeg geboren. In het algemeen zien we dat meer dan de helft van de tweelingen wordt geboren voor de 37 weken grens. Simone: “het is heel reëel om te verwachten dat de baby’s te vroeg worden geboren; soms voor de 32 of zelfs 28 weken zwangerschap. Vandaar dat we gedurende de zwangerschap benadrukken dat vrouwen aan de bel moeten trekken wanneer ze mogelijk symptomen hebben van een dreigende vroeggeboorte.” Indien er inderdaad sprake is van een dreigende vroeggeboorte, gaan we hier verder over praten.

Praten over extreme vroeggeboorte is niet niks. Het gaat over overlevingskansen, onderontwikkeling van bijvoorbeeld de longen, ondersteuning direct na de geboorte, blijvende gevolgen na bijvoorbeeld langdurige beademing en de keuze: wanneer is zorg en ondersteuning zinvol en wanneer niet (meer).

Tweelingen worden niet alleen te vroeg geboren vanwege zwangerschapscomplicaties. De zwangerschap kan prima verlopen en toch eerder eindigen. Bijvoorbeeld doordat de baarmoeder te vroeg maximaal is opgerekt en ten onrechte het signaal afgeeft om weeën op te wekken.

Informatie doseren

Eigenlijk komt alles wat hierboven beschreven staat aan bod tijdens de eerste gesprekken in het ziekenhuis. Natuurlijk is te veel informatie ook niet altijd goed. Onnodige stress over eventuele gevolgen werkt averechts. “Er moet een balans worden gevonden tussen het overbrengen van de belangrijkste gegevens en het overbrengen van teveel details. We willen mensen niet overspoelen met informatie. Die balans is voor iedere vrouw anders” vertelt Simone.

Marjolein beaamt deze visie: Ik vond het erg prettig dat het ziekenhuis zo ontzettend veel informatie met ons deelde. Niet alleen spraken we artsen, ook was er een maatschappelijk werker die voor ons klaar stond en werden we goed voorbereid op de voor ons onvermijdelijke opname op de NICU. Ik voelde mij erg onzeker en vond het fijn om zo onder controle te staan. Juist die zorgvuldigheid van het ziekenhuis sterkte mij. Ik had hoop, maar was tegelijk realistisch.”

“We bouwen tijdens de zwangerschap een band op met de moeder en haar partner. We zien deze vrouwen al heel vroeg in de zwangerschap en we laten ze gedurende de zwangerschap ook niet meer los. Een tweelingzwangerschap doen we echt samen” concludeert Simone.

Kies voor een ziekenhuis dat bij je past

In dit artikel vertelde Simone over de werkwijze in het Maxima MC. Niet ieder ziekenhuis gaat hetzelfde te werk. Ben je nu zwanger van een tweeling en heb je vragen? Stel ze aan je arts. Ben je na een gesprek niet voldoende gerustgesteld of wil je meer weten, weet dat het niet vreemd is om verder te kijken en als dat nodig is, een second opinion elders aan te vragen.

–

Aan dit artikel werkten mee: Simone Goossens, gynaecoloog in het Máxima MC. In 2017 werd Simone uitgeroepen tot Clinicus van het Jaar in het coschap ‘moeder en kind’ (promotie twin pregnancies: planning the mode of delivery’)
Ook spraken wij met Marjolein, moeder van de tweeling Faye en Linde die bij 27 weken en drie dagen prematuur zijn geboren.

Foto: Priscilla Du Preez via Unsplash

Met Anders dan verwacht maak ik je wegwijs in de wereld van de medische zwangerschap en het leven daarna op de afdeling IC neonatologie (NICU). Met betrouwbare informatie, support en een gezonde dosis zelfontwikkeling, verbintenis en erkenning vinden we samen de rust terug in een risicovolle zwangerschap. Wil je met iemand praten? Stuur mij dan een berichtje. Je kunt bij mij je verhaal kwijt en als je daar behoefte aan hebt, kijken we samen welke vervolgstappen jou vooruit kunnen helpen. Of volg mij op Instagram en ontmoet in de comments andere vrouwen. Wil je een gastblog aanleveren, je expertise delen of adverteren? Stuur dan een mailtje. Ontdek je foutje of mis je iets op deze site? Laat het mij dan weten. Ik waardeer het heel erg als je meedenkt. Samen staan we sterker, toch?