Hoe zorg je voor jezelf als kraamvrouw na een ziekenhuisopname?

Je werd ziek tijdens de zwangerschap en werd tot na de bevalling opgenomen in het ziekenhuis, je baby kwam te vroeg ter wereld waardoor je nu al weken in het ziekenhuis naast een couveuse zit of je verloor je baby (kort) na de geboorte – lees dan hier verder. Drie heel verschillende scenario’s die een ding gemeen hebben: je bent kraamvrouw maar ontvangt nu geen kraamzorg omdat je daar volgens je basiszorgverzekering geen recht (meer) op hebt. Er is weinig rust en ruimte voor herstel terwijl je dat zo nodig hebt. Voor nu natuurlijk, maar zeker voor later als het leven weer doorgaat en je op deze periode met liefde terug wilt kunnen kijken. Daarom sprak ik met Marieke Tromp, zelfstandig postpartum doula en Rose Anne Verbakel–Urlings, kraamverzorgende en eigenaresse van Kraamzorg La Vie. Aan hen stelde ik de vraag: hoe zorg je voor jezelf als kraamvrouw na een ziekenhuisopname?

Kraamvrouw na een ziekenhuisopname

Thuiskomst na een lange tijd tussen huis en ziekenhuis te hebben gependeld, het betekent niet dat het huishouden in een keer gestroomlijnd is. Of dat jij weer helemaal bent hersteld, zowel fysiek als mentaal. Nee, nu breekt een nieuwe periode aan. Een periode waarin je weer continu aan staat en je jezelf gemakkelijk voorbij kunt lopen. Nu is het niet meer zo vanzelfsprekend om kraamhulp of hulp vanuit je netwerk in te schakelen. Je bent immers alweer een poosje op de been, toch?

Tot wanneer spreken we nog van een kraamvrouw

Marieke: “Je bent thuis en ineens moet je weer van alles. Het moeten zorgen voor je kind of kinderen, het huishouden en eventueel al weer snel moeten gaan werken terwijl je net een hectische periode afsluit, kunnen een voedingsbodem zijn voor stress of zelfs een depressie. In onze optiek ben je pas volledig hersteld na negen maanden en de kraamtijd zelf duurt 40 dagen. Dat betekent dat veel vrouwen die uit het ziekenhuis komen nog herstellende zijn.”

Thuis herstellen

Dat herstel lijkt soms al te zijn gebeurd. Je loopt rond, rijdt auto na een keizersnede, hebt afspraken in het ziekenhuis voor nacontrole en je werkt het huishouden bij. Rose Anne: “Als ik vrouwen ontmoet die lange tijd al dan niet met hun baby in het ziekenhuis hebben gezeten, dan valt direct op dat deze vrouwen heel moeilijk hun rust vinden. Ze zijn (deels) hersteld en zijn gewend geraakt aan de drukte in het ziekenhuis. Ze doen en kunnen ook alles alweer zelf. Even liggen is er niet meer bij.

Maar dat is zo jammer. Die vrouwen hebben al zoveel meegemaakt. Ik gun ze die rust, ook al is het weken later dan gedacht. Pak je baby er bij en wen aan elkaar in je eigen huis. Ook al is huid op huidcontact al zo vaak gedaan in het ziekenhuis, doe het thuis toch gewoon weer, op bed of ga samen douchen. Mijn boodschap: neem de tijd om thuis ook te hechten, geniet nu eens van elkaar in een veilige omgeving.”

Rust in huis

Genieten, rust nemen, gaan zitten. Het lijkt zo eenvoudig. Maar waarom doen we het dan niet? Marieke: “Ik weet dat zodra ik mijn hielen ligt, de kraamvrouw weer opstaat. Ze moet weer door. De baby moet gevoed, er moet gekolfd of het huishouden vraagt aandacht.”

Dus zet Marieke zich dubbel en dwars in tijdens de uren dat ze wel bij de kraamvrouw over de vloer komt: “Mothering the mother, dit zegt alles voor mij. Dat is waar ik als doula voor sta, ook wanneer een moeder al een poosje geleden is bevallen. Heb je al gegeten vandaag of wanneer heb je voor het laatst langer dan 3 minuten gedoucht? Dit zijn zomaar wat vragen die ik stel aan een kraamvrouw. Ik neem dan de zorg van de baby of broertjes en zusjes voor mijn rekening zodat zij even tot zichzelf kan komen. Maar ik ben er ook om mee te denken in praktische ondersteuning. Is er meer nodig dan alleen een momentje voor haarzelf en moet ik haar doorverwijzen? Of hoe groot is haar netwerk, kunnen we een meal train opzetten met familie, vrienden of onbekenden?”

Opnieuw verbinden met je lichaam

Juist omdat je alweer een poosje op de been bent na de bevalling is het goed mogelijk dat je je gedachten en gevoel al redelijk op orde denkt te hebben. Hoewel dat mentaal wellicht ook zo is, is dat lichamelijk niet altijd het geval. Niet alleen je hoofd maakte een hectische en soms zelfs bijzonder spannende periode mee, je lichaam was er ook bij aanwezig.

Je lichaam heeft de gave om herinneringen op te slaan. Stel, je belandde in het ziekenhuis met ernstige pre-eclampsie waardoor je bloeddruk vreselijk hoog was. Jij bent het misschien vergeten maar op het moment dat je hart gaat racen omdat je je ergens druk om maakt, slaat je lichaam ineens onnodig alarm waardoor je in paniek raakt. Of een bepaalde aanraking herinnert jou aan de hand van een verpleegkundige op je schouder tijdens de bevalling. Ineens ben je weer terug in dat moment. En dat is niet altijd gewenst.

Besteed aandacht aan je lichaam, verzorg het en zoek lichamelijke aanraking op om te kunnen verwerken. Marieke: “Ik geef o.a. postpartum massages, dat doe ik aan huis. Aanraking kan zoveel doen, als ik haar hoofd of schouders masseer, is het mij niet vreemd dat er tranen vloeien. Zeker na een heftige ervaring. De verhalen komen dan vanzelf. Bij mij kan ze delen wat ze wil delen in haar eigen omgeving.”

Tips om de kraamtijd in te halen

Marieke en Rose Anne geven een aantal tips die ook weken na de bevalling nog fijn zijn:

• Weinig bezoek. Hoe graag je misschien ook zou willen dat iedereen jullie baby ontmoet, wacht nog even. Neem je tijd. Zorg dat je thuis gewend bent met de zorg van je baby, dat je baby gewend is aan zijn of haar nieuwe omgeving en dat jij je wat rustiger voelt na een hectische periode.
• Thuis hechten. Je kent je baby al best goed en hij of zij is ook echt al wel aan jou gewend. Maar nog niet in deze omgeving. Zorg dat jullie ook thuis aan elkaar wennen. Ga samen douchen, hang samen op de bank of op bed, knuffel wat langer na de voeding. Haal in wat je anders ook had gedaan in je eerste week na de bevalling.
• Buikbinding. Naast de lichamelijke voordelen heeft buikbinding ook effect op je mentale welzijn. Je voelt je letterlijk gesteund, ervaart een bepaalde druk op het buikgebied dat het gevoel van leegte op kan vangen. Buikbinding kan tot 6 weken na de bevalling heel helend werken.
• Meal train. Vraag aan jouw netwerk of zij kunnen helpen door voor een aantal dagen maaltijden voor te bereiden. Dit zorgt voor meer lucht en ruimte in je dag zodat je kunt bijkomen en kunt wennen aan de thuissituatie
• Tijd voor mama. Boek een massage zodat je volledig kunt ontspannen, of doe iets anders waar je even van kunt opladen. Een uur kan al zo waardevol zijn.

–

Aan dit artikel werkten mee: Rose Anne Verbakel–Urlings, zij wist op haar 7de al dat zij kraamverzorgende wilde worden. Haar droom kwam uit, en hoe! Inmiddels is zij kraamverzorgende en eigenaresse van Kraamzorg La Vie. Haar team bestaat nu uit 6 jonge vrouwen, samen voeren zij met liefde en passie hun vak uit in de omgeving van Eindhoven. En Marieke Tromp, moeder van 7 kinderen en kreeg te maken met zwangerschapsdepressie gevolgd door postpartum depressie. In die tijd heeft zij steun gemist. Dat moet anders kunnen dacht zij. Nu is zij postpartum doula en steunt zij kraamvrouwen met massages, buik binding, praktische tips en mentale steun.

Foto: Anders dan verwacht

Met Anders dan verwacht maak ik je wegwijs in de wereld van de medische zwangerschap en het leven daarna op de afdeling IC neonatologie (NICU). Met betrouwbare informatie, support en een gezonde dosis zelfontwikkeling, verbintenis en erkenning vinden we samen de rust terug in een risicovolle zwangerschap. Wil je met iemand praten? Stuur mij dan een berichtje. Je kunt bij mij je verhaal kwijt en als je daar behoefte aan hebt, kijken we samen welke vervolgstappen jou vooruit kunnen helpen. Of volg mij op Instagram. Wil je een gastblog aanleveren, je expertise delen of adverteren? Stuur dan een mailtje. Ontdek je foutje of mis je iets op deze site? Laat het mij dan weten. Ik waardeer het heel erg als je meedenkt. Samen staan we sterker, toch?