Het verschil tussen gevoel, emotie en stemming

De woorden gevoel, emotie en stemming worden door elkaar gebruikt. Dat kan zorgen voor verwarring in een gesprek met een gynaecoloog, echoscopist, arts, (neonatologie)verpleegkundige, psycholoog, therapeut, coach of counsellor. Om het nog ingewikkelder te maken: iedereen gebruikt net even een ander woord om zijn of haar emotie, gevoel of stemming te omschrijven. Neem de woorden boos en woedend. In principe betekenen ze hetzelfde, maar voor sommige mensen is woedend de overtreffende trap van boos. Wat is eigenlijk het verschil tussen een gevoel, emotie en stemming? Ik zocht het voor je uit zodat jij straks dezelfde taal spreekt als de zorgprofessional met wie je in gesprek bent.

Gevoel of emotie?

Er zit verschil tussen een gevoel en een emotie. Het zit hem in de bereidheid om tot actie over te gaan. Bij een gevoel ga je niet direct over tot actie, dat hoeft ook (nog) niet. Je bent je echter wel bewust van die mogelijke actie nu je je in een bepaalde situatie bevindt.

Stel, je voelt je bezorgd over je zwangerschap nu je bent doorverwezen naar het ziekenhuis. Je hebt een uitgebreide echo (GUO) en een gesprek gehad met de echoscopist. Nu is het wachten op de volgende afspraak. Dan zal er meer duidelijk zijn over jouw situatie. Je bezorgdheid is nog geen emotie. Directe actie is namelijk niet nodig. Wel ben je alert op wat je eet en drinkt. Ook houd je jouw stressniveau en de signalen die je lichaam afgeeft goed in de gaten. Pas wanneer de bezorgdheid wordt geuit in emotioneel gedrag, bijvoorbeeld bij een aanhoudende buikpijn, spoed je je richting de eerstehulp. Dan is er sprake van emotie: je bent overgegaan tot actie.

Stemming

Emoties gaan over acute of onmiddellijke zaken en dienen een specifiek doel. Dat zag je in het voorbeeld hierboven: je voelde pijn en ging direct naar het ziekenhuis voor een extra controle. Anders gezegd, je paste je direct aan aan een nieuwe situatie.

Gevoelens en emoties zijn beide van voorbijgaande aard. Maar een stemming is van langere duur en is een reactie op de manier waarop je je omgeving waardeert. Omdat je stemming voor een bepaalde periode vastligt, gaat het veelal over de grotere thema’s in je leven. Je kunt voor langere tijd gestresst zijn, bijvoorbeeld gedurende een medische zwangerschap.

Nu heeft een zwangerschap een einddatum, als daarna je gestresste stemming (na verloop van tijd) omslaat naar een meer kalme of tevreden stemming, is er geen vuiltje aan de lucht. Maar houdt een negatieve stemming lange tijd aan, dan zegt dit wel degelijk iets over hoe jij je wereld en dus je leven waardeert. Er kan dan sprake zijn van een depressie.

Woordkeus

Het is goed om hier even bij stil te staan als je je gevoel, emotie of stemming bespreekbaar maakt. Wanneer je een aanhoudende stemming omschrijft als een gevoel is er voor je gesprekspartner misschien weinig reden om je door te verwijzen naar een therapeut of counsellor bijvoorbeeld. Andersom kan het zijn dat je gesprekspartner zich ernstige zorgen maakt over je welzijn terwijl jij met het woord stemming een emotie wilde uitdrukken.

Nu je het verschil hebt gezien wilde ik je tot slot nog een aantal basisemoties meegeven en je laten zien hoe deze woorden inwisselbaar zijn. Inwisselbaar betekent overigens niet dat iedereen dezelfde betekenis geeft aan woorden die nagenoeg hetzelfde betekenen.

Basisemoties

Er zijn vier basisemoties: boos, bang, blij en bedroefd. Deze emoties worden al heel vroeg in je leven ontwikkeld en blijven gedurende je leven dan ook hetzelfde. Deze vier zijn ook te omschrijven als woede, angst, vreugde en verdriet. Voor sommigen voelen deze laatste vier woorden al heel anders, wellicht zelfs als een overtreffende trap terwijl de woorden hetzelfde betekenen.

Naast deze vier basisemoties zijn er nog vier emoties die voor veel mensen hetzelfde zijn, namelijk: verrast (of verbaast), afschuw (of walging), schaamte en liefde.

Foto: Anders dan verwacht

Met Anders dan verwacht maak ik je wegwijs in de wereld van de medische zwangerschap en het leven daarna op de afdeling IC neonatologie (NICU). Met betrouwbare informatie, support en een gezonde dosis zelfontwikkeling, verbintenis en erkenning vinden we samen de rust terug in een risicovolle zwangerschap. Wil je met iemand praten? Stuur mij dan een berichtje. Je kunt bij mij je verhaal kwijt en als je daar behoefte aan hebt, kijken we samen welke vervolgstappen jou vooruit kunnen helpen. Of volg mij op Instagram. Wil je een gastblog aanleveren, je expertise delen of adverteren? Stuur dan een mailtje. Ontdek je foutje of mis je iets op deze site? Laat het mij dan weten. Ik waardeer het heel erg als je meedenkt. Samen staan we sterker, toch?